Als je geld leent tegen een kunstmatig lage rentedan is het logisch om je geen zorgen te maken over stijgende prijzen bij het terugbetalen van je lening. Daarom zijn mensen bereid om hun geld keer op keer uit te lenen. Ze weten dat ze iets terug zullen krijgen op hun investering. Tot nu toe, zo goed! Het lijkt erop dat we onze oplossing hebben gevonden: we moeten minder sparen en meer uitgeven. De dingen zijn echter niet helemaal wat ze lijken. Want hoewel het consumptief krediet snel groeit, blijven de schulden van huishoudens relatief stabiel. Waarom? Nou, ten eerste willen veel huishoudens niet al die goederen kopen die ze worden aangeboden. Ten tweedehoewel ze ze misschien kunnen betalen, kunnen de meeste gezinnen gewoon niet genoeg tijd of energie vinden om elke dag te gaan winkelen. Ten derde zijn veel bedrijven sinds het begin van de crisis gedwongen om kosten te besparen. In plaats van fulltime personeel in dienst te nemen, geven bedrijven er nu bijvoorbeeld de voorkeur aan parttimers in dienst te nemen die alleen tijdens de piekuren werken. Ten vierde verdienen veel werknemers al te veel. Sinds 2008 zijn de lonen gestagneerd, terwijl de productiviteitsgroei onverminderd doorgaat. Ten slotte hebben regeringen in heel Europa de overheidsuitgaven moeten verminderen vanwege begrotingstekorten als gevolg van de economische neergang. Al deze factoren zorgen ervoor dat er minder middelen beschikbaar zijn voor consumptie dan voor de crisis toesloeg. Ondanks het feit dat consumenten steeds grotere bedragen lenen van kredietverstrekkers, blijft de algemene vraag daarom zwak. Bijgevolg blijven de reële inkomens dalen. Kortom, minder sparen en meer consumeren leidt niet tot duurzame welvaart. In plaats daarvan creëert het nieuwe problemen. Ten eerste vergroot het de ongelijkheid tussen arm en rijk. Terwijl sommige mensen genieten van een hoog besteedbaar inkomen dankzij goedkope leningen, hebben anderen moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. Ten tweede ondermijnt het de sociale cohesie. Mensen voelen zich onzeker over hun toekomstperspectief en raken steeds meer ontevreden over politiek en politici. Dat vertrouwen schaadt zich ook richting banken, zoals met de renteclaim. Ten derdeschaadt het de democratie. Burgers verliezen het vertrouwen in democratische instellingen als parlementen en politieke partijen. Politieke leiders vertrouwen de burgers niet langer en beginnen zich autocratisch te gedragen. Ten slotte is het schadelijk voor het milieu. Consumenten verspillen natuurlijke hulpbronnen zoals water, voedsel, olie enz., die anders productief zouden kunnen worden gebruikt. Bovendien zorgt overkreditering ervoor dat consumenten vaker auto’s gebruiken, wat bijdraagt aan luchtvervuiling. Dit zijn ernstige gevolgen. We moeten daarom heroverwegen hoe we de economie beheren. Minder sparen en meer uitgeven lost het probleem niet op. Integendeel, het kan zelfs nieuwe creëren. Wat moeten we in plaats daarvan doen? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat iedereen profiteert van een grotere welvaartscreatie? Hier zijn drie ideeën waarvan ik denk dat ze ons zouden helpen om meer gelijkheid, solidariteit en duurzaamheid te bereiken. 1. Zorg ervoor dat iedereen een eerlijk deel van de taart krijgt. Een eerlijker verdeling van de welvaart vereist twee stappen. Ten eerste moeten we stoppen met het excessief belonen van aandeelhouders en executives via aandelenopties en andere vormen van beloning. Bedrijven zouden zich eerder moeten concentreren op het verhogen van de salarissen van werknemers en het verminderen van de werkuren. |
Stijgende prijzen bij het terugbetalen van je lening
